Nếu bạn thường xuyên đi du lịch hoặc phải di chuyển đến một đất nước khác, một địa phương khác cho một giải đấu nào đó và muốn mang theo một số thiết bị tập luyện cơ động trên đường?
Nếu bạn muốn tập bổ trợ ở nhà với không gian bị hạn chế?
Nếu bạn muốn duy trì sức mạnh trước một mùa giải?
Nếu bạn muốn duy trì một hình thức tập luyện phù hợp khi các hồ bơi buộc phải đóng cửa trong mùa dịch cúm Corona?
… thì có lẽ các loại dây kháng lực sẽ là một giải pháp hữu ích cho nhu cầu tập luyện đa dạng của bạn. Chúng không quá đắt, dễ cho vào ba lô, túi xách và thích hợp cho người bơi ở mọi lứa tuổi và năng lực.
Vậy, dây kháng lực là gì? Như tên gọi, dây kháng lực là một loại dây thường làm bằng ống cao su bền và chúng sẽ căng hơn khi bạn kéo căng nó, buộc các cơ bắp của bạn phải nỗ lực để đẩy hoặc kéo chống lại lực cản của dây.
Hiện nay, VĐV bơi lội trên toàn thế giới (từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp, từ VĐV bơi nhóm tuổi đến VĐV bơi cấp cao, từ VĐV bơi lội master đến VĐV bơi lội Olympic) đều ưa chuộng và chọn dây kháng lực thương hiệu StrechCordz®, một sản phẩm tập luyện bơi số 1 trên toàn thế giới của NZ Manufacturing. Hiện đang được phân phối độc quyền bởi Công ty NewAgeSports và có hàng sẵn tại Cửa hàng Bình Hoàng Swim.
Được biết đến bởi các phòng khám, bệnh viện, trường đại học và các đội thể thao chuyên nghiệp hàng đầu từ năm 1985, NZ Manufacturing cung cấp các công cụ tập kháng lực đa năng và chất lượng cao. Các sản phẩm của NZ Manufacturing được sản xuất tại Hoa Kỳ từ các vật liệu chất lượng cao nhất và hiện có 3 dòng sản phẩm chính: StrechCordz® dành cho VĐV bơi, MediCordz® dành để phục hồi chức năng và vật lý trị liệu, và TurfCordz® dành để tập sức mạnh và sức nhanh cho các đội thể thao. Hiện thị trường Việt Nam chỉ mới có dòng sản phẩm StrechCordz® cho người tập bơi.
Dòng sản phẩm tập luyện bơi StrechCordz® được thiết kế bởi một nhóm các VĐV bơi lội thi đấu để cải thiện động tác, sức bền và sức mạnh. Các sản phẩm tập luyện StrechCordz® được chia làm 2 loại: dùng cho trên cạn (Dryland) và dùng ở dưới nước (In-Water). Mỗi loại này lại được chia thành nhiều sản phẩm con tùy theo mục đích người dùng. Trong phạm vi bài viết này, tôi chỉ đề cập đến sản phẩm StrechCordz® dùng cho trên cạn (dryland) với 2 sản phẩm con cơ bản: Original StrechCordz® with handles S100 (tạm dịch: dây kéo có tay nắm, viết tắt là S100) và StrechCordz® with paddles S101 (tạm dịch: dây kéo có bàn quạt, viết tắt là S101).
S100 là thiết bị tập luyện trên cạn nguyên thủy, bao gồm hai tay cầm được kết nối với hai ống dài 1.2m và vòng lắp kết hợp, được sử dụng để tập cho những nhóm cơ chính dùng trong các chuyển động của bơi, như động tác Bicep Curls (cơ nhị đầu hay bắp tay dùng trong động tác kéo nước), Tricep Extension (cơ tam đầu dùng trong động tác đẩy nước), Chest Flyes (cơ ngực), Lat pulls (nhóm cơ xô), Overhead Raise (cơ vai và cánh tay), Side Rotations (động tác xoay thân), … để tăng cường tốc độ, sức bền và động tác bơi.
S101 là sản phẩm dành cho VĐV bơi chuyên nghiệp, bao gồm hai bàn quạt được kết nối với hai ống dài 1,2 m và vòng lắp kết hợp. Do có gắn bàn quạt nên S101 “sao chép” khá tốt động tác quạt tay dưới nước, hỗ trợ người bơi tạo tư thế bàn tay mở rộng phù hợp khi kéo nước, đồng thời tăng thêm kháng lực cho động tác quạt tay khi tập luyện trên cạn.
Cả S100 và S101 đều có sẵn 5 mức kháng lực với quy định màu như sau: màu bạc (silver) có kháng lực từ 1.3 – 3.6 kg, màu vàng (yellow) có kháng lực từ 2.2 – 6.3 kg, màu xanh lá (green) có kháng lực từ 3.6 – 10.8 kg, màu đỏ (red) có kháng lực từ 5.4 – 14.1 kg, màu xanh dương (blue) có kháng lực từ 6.3 – 15.4 kg. Mức kháng lực cho mỗi màu dao động tùy theo độ căng của dây khi kéo. Ở từng màu của dây, bạn đứng lùi càng xa thì mức căng của dây càng cao và mức kháng lực sẽ tăng đến mức giới hạn trên của dây. Tuy nhiên, về mặt an toàn, bạn cần lưu ý rằng: dây có thể dài thêm từ 1 – 3 lần so với chiều dài ban đầu nhưng bạn không được kéo dây dài quá 3 lần chiều dài ban đầu vì dây sẽ bị đứt!
Để bắt đầu tập, bạn hãy chọn một điểm neo chắc chắn như thanh cửa, lan can, thanh treo quần áo, cột hoặc hàng rào. Gắn StrechCordz ngang với chiều cao vai cho các bài tập thân trên như động tác quạt tay, chest flyes, tricep extensions hay rowing. Gắn StrechCordz thấp xuống (hoặc bạn có thể đứng trên dây) cho các bài tập như bicep curls, overhead raises hay abdominal crunches. Các bài tập cụ thể này đều có trong bảng hướng dẫn sử dụng đính kèm khi mua sản phẩm để bạn tiện theo dõi và tập theo.
Để đạt hiệu quả sử dụng, bạn cần lưu ý một số gợi ý sau:
- Khi đi mua dây kháng lực, bạn nên yêu cầu cửa hàng cho thử qua một số màu khác nhau để xem độ “nặng, nhẹ” của dây có phù hợp với sức của mình không, chứ không dựa vào sự phân loại mặc định của nhà sản xuất. Dây màu vàng có thể là nhẹ đối với người này nhưng lại là nặng đối với người khác. Dây màu vàng có thể vừa cho cả trẻ 11-12 tuổi mạnh hơn và trẻ 13-14 tuổi yếu hơn.
- Một VĐV bơi chuyên nghiệp có thể có nhiều hơn một loại dây để phục vụ cho nhiều mục đích sử dụng của mình. Một sợi dây nặng để tập sức mạnh và một sợi dây nhẹ hoặc trung bình để cho phần khởi động trước khi xuống nước chẳng hạn.
- Về loại dây, theo ý kiến cá nhân của tôi, S100 phù hợp hơn với đa số người bơi phổ thông. Nó dễ tập, dễ cầm nắm và rất đa dụng, có thể thực hiện được nhiều động tác. S101 phù hợp với dân chuyên nghiệp hơn và khi tập nên có HLV hướng dẫn cụ thể để đảm bảo kỹ thuật kéo nước đúng nhất khi quạt tay với bàn quạt.
- Ngoài hai loại S100 và S101, thị trường Việt Nam còn có thêm dây kéo dành cho VĐV chuyên bơi ếch (Breaststroke Machine S108) và bộ dây kéo gồm cả dây kéo trên cạn và dưới nước (Modular Set S103). Những loại chuyên dùng này, bạn có thể tham khảo thêm tại cửa hàng cung cấp.
- Bạn có thể sử dụng dây kéo trước khi xuống nước tập luyện, trước một cuộc thi đấu như một phần của bài khởi động, sau một buổi tập bơi dưới nước để tăng thêm lượng vận động cho cơ, hoặc khi không thể xuống nước vì lý do nào đó!
- Bắt đầu tập với các tổ khiêm tốn chừng 10 - 15 lần lặp lại. Khi sức mạnh và sức bền cơ được cải thiện, hãy nâng tới 20 - 30 lần lặp lại. Có thể tăng độ căng của dây bằng cách đứng lùi xa hơn một chút sau mỗi tổ lập lại.
- Để cải thiện sức mạnh bền cho cơ (sức mạnh cho một hoạt động kéo dài): thực hiện từ 5 – 10 tổ với 25 – 30 lần lập lại/tổ cho một bài tập với độ căng của dây ở mức vừa phải là phù hợp.
- Để cải thiện công suất cho cơ (sức mạnh trong hoạt động tốc độ), thực hiện từ 3 – 5 tổ với 6 – 10 lần lập lại/tổ cho một bài tập với độ căng của dây ở mức cao (đứng lùi xa hơn).
- Có nhiều bài tập bạn có thể thực hiện nhưng cố gắng chọn bài tập nào đó tái tạo được những cử động giống trong bơi lội hoặc tác động được đến các cơ quan trọng trong động tác kéo nước của môn bơi như các cơ vùng cánh tay, vai và ngực.
- Vì là dây kháng lực nên đừng cố gắng thực hiện bất kỳ dạng đưa tay vung cao về trước như ở dưới nước. Chỉ cần để cánh tay của bạn bật ngược trở lại vị trí ban đầu.
- Khi “sao chép” động tác kéo tay dưới nước, luôn cố gắng giữ khuỷu tay cao. Đừng hạ thấp khuỷu tay.
- Thường có 4 cách kéo dây phổ biến sau trong giới chuyên môn:
- Kéo ½ tay bướm: tạo một bản sao phần đầu của động tác quạt tay tự do. Thực hiện động tác như quạt tay bướm, giữ khuỷu tay cao và quạt tay về sau ở dưới trục vai cho đến khi bàn tay đến ngang vai thì trả tay ngược về trước.
- Mô phỏng động tác quạt tay đồng thời: gập người về phía trước ở hông, hai cánh tay duỗi dài về trước ở cùng độ cao với dây kéo, giữ chắc phần thân trên và kéo hai tay cùng lúc về phía sau, giữ khuỷu tay cao, duy trì tốc độ đến cuối chuyển động.
- Thực hiện động tác quạt tay như trên nhưng với từng tay một như trong một động tác bơi tay luân phiên thông thường.
- Đứng quay lưng về phía dây kéo, hai tay mở rộng ra sau ngang vai, kéo bàn tay về phía trước ngang vai.
Với những gợi ý hướng dẫn cách sử dụng như trên, hãy tìm mua cho mình một dây kháng lực phù hợp để hỗ trợ về cả kỹ thuật lẫn thể lực cho niềm đam mê bơi lội. Bạn sẽ không thất vọng đâu.
Chung Tấn Phong
